POZNAJ SWÓJ POWIAT: Lutogniew (17) [ZDJĘCIA]

Najstarsza wzmianka o Lutogniewie pochodzi z 1471 r. Wtedy wieś należała do Macieja Lutogniewskiego przydomku Tumigrała. Niestety nie wiemy, jakim herbem pieczętowała się rodzina Lutogniewskich. Na początku XVI w. córka, bądź wnuczka Macieja wyszła za mąż za Jana Cerekwickiego herbu Zaremba i wniosła tę wieś w posag tego rodu. W 1513 r. małżeństwo Cerekwickich odnowiło kopce graniczne pomiędzy Lutogniewem a Konarzewem i Szczerkowem. W II poł. XVI w. i na pocz. XVII w. wieś posiadali już Zalescy, a w połowie XVII w. - Rozdrażewscy i od tego czasy wieś należała do klucza krotoszyńskiego, a jego kolejnymi właścicielami byli m.in. Gałeccy, Potoccy i książęta Thurn und Taxis.

W XVI w. we wsi było 18 kmieci, w 1585 r. - 10 kmieci, a w 1780 r. - 7 kmieci. Pod koniec XVIII w. istniały tam dwa sołectwa. W XV-XVII w. w Lutogniewie istniał drewniany dwór. W latach 1664-1667 wieś dzierżawił Jerzy Leonard Collona, hrabia Rzeszy Niemieckiej. W 1703 r. wieś wydzierżawił kalwinista Złotnicki, w 1710 r. - kalwinista Wojciech Gruszczyński, a w 1717 r. wraz z Bożacinem, Wróżewem, Bożacinem i folwarkiem Osusz - Stanisław Mojaczewski z Bużenina. W 1726 r. wieś dzierżawił już Franciszek Kołaczkowski, pisarz grodzki kaliski, a po jego śmierci w 1729 r. - wdowa po nim Franciszka Kołaczkowska z d. Turobojska. Natomiast już w 1732 r. wieś wydzierżawiono Sebastianowi Grudzielskiemu.

W Lutogniewie kościół istniał od dawna, jednak jego początków nie sposób ustalić. W 1601 r. sądzono, że w 1401 r. kościół założył Pasko z Gogolewa, natomiast Józef Łukaszewicz domniemywał, że był on protoplastą rodu Lutogniewskich. Ok. 1560 r. jeden z Zalewskich przyjąwszy wyznanie Braci Czeskich oddał ten kościół swoim współwiercom. Jego syn Jakub Zalewski wrócił na katolicyzm i oddał ten kościół w 1589 r. katolikom. Kościół pw. św. Trójcy był drewniany, a w 1709 r. postawiono przy nim drewnianą kaplicę przeznaczoną dla Bractwa Pocieszenia NMP, które powstało w 1694 r. Do parafii należały wówczas: Lutogniew, Dzierżanów, Wróżewy, Bożacin i Osusz oraz młyny: Lipowiec, Trafary, Wandek, Minta i Salnia. Istnieją też przesłanki, że kościół mógł powstać jeszcze w II poł. XIII w. Obecny, murowany kościół powstał w 1832 r. i budowano go 9 lat. W 1999 r. odbyła się uroczystość koronacji obrazu Matki Bożej Pocieszenia i od tego roku kośćiół jest Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia.

Pierwsza wzmianka o szkole pochodzi z 1683 r. Wówczas rektorem był organista, niejaki Wojciech. Była to zapewne szkoła przykościelna. Pierwsza powszechna szkoła powstała w 1905 r. Pracowało tam wówczas 4 nauczycieli. Szkoła funkcjonowała w okresie międzywojennym i po wojnie. W 1974 r. do szkoły przyłączono Szkołę Podstawową w Dzierżanowie. W 2005 r. szkole nadano imię Jana Brzechwy.

We wsi istniał też szpital. Oczywiście chodziło tutaj o punkt medyczny, aniżeli szpital w dzisiejszym tego słowa rozumieniu. Nie miał on większego wyposażenia, aż w 1662 r. Dopiero Katarzyna z Bnina Rozdrażewska nadała mu ziemię.

W latach 1708-1710 panowała tu zaraza, która uśmierciła większość mieszkańców. W 1762 r. zmarła tam sędziwa, jak na owe czasy, 100-letnia Franciszka Drygasowa.

Mieszkańcy wioski brali udział w obu wojnach światowych, a także w Powstaniu Wielkopolskim. Na lutogniewskim cmentarzu znajdują się mogiły dwóch poległych: pod Chachalnią - Józefa Koniecznego (1900-1919) z Wróżew i pod Kotowskiem - Stanisława Szczurka (1897-1919) z Osuszy.

W 1837 r. w Lutogniewie mieszkało 428 osób w 47 domostwach. W 1881 r. we wsi w 58 domostwach mieszkało 429 mieszkańców, z czego 422 katolików i 6 ewangelików, zaś w dominium - 156 mieszkańców w 5 domostwach. W 1905 r. w Lutogniewie mieszkało 803 osób, w 2000 r. 736, a w 2012 r. - 797 osób. W okresie zaborów, jak i okupacji niemieckiej miejscowość nosiła nazwę Margarethendorf.